جلوهای فاخر از هنر ایرانی در حرم امام علی(ع)
- 30 آذر 1404 – 09:41
- اخبار استانها
- اخبار البرز
صحن و شبستان حضرت زهرا(س) در حرم مطهر امام علی(ع) تلفیقی از هنر اسلامی ـ ایرانی، معماری پیشرفته و خدمات رفاهی کامل برای زائران است و جلوهای روشن از ارادت ملت ایران به اهلبیت(ع) به شمار میرود.
استانها
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرج، در آستانه رخدادی بزرگ و ماندگار برای جهان تشیع قرار داریم؛ رخدادی که نهتنها یک پروژه عمرانی، بلکه جلوهای روشن از ایمان، اخلاص، همدلی و عشق مردم به اهلبیت علیهمالسلام است. طرح عظیم توسعه حرم مطهر امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) که به نام مبارک صحن و شبستان حضرت فاطمه زهرا (س) مزین شده، پس از سالها تلاش مستمر، در هفته جاری بهصورت رسمی افتتاح میشود و به بهرهبرداری میرسد.
بهمنظور تبیین ابعاد مختلف این پروژه عظیم، تشریح روند توسعه حرم مطهر امیرالمؤمنین علی(ع)، بررسی نقش مردم ایران و بهویژه استان البرز در ساخت صحن و شبستان حضرت زهرا(س) و واکاوی ویژگیهای فرهنگی، هنری و خدماتی این مجموعه فاخر، خبرنگار تسنیم از کرج گفتوگویی تفصیلی را با احمد رحمانیفر، رئیس ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات استان البرز انجام داده است که مشروح آن را از نظر میگذرانید.
تسنیم: حرم امام علی(ع) چگونه توسعه پیدا کرد؟
حرم مطهر امیرالمؤمنین علی (ع) پیش از اجرای طرح توسعه، از نظر وسعت و زیرساختها پاسخگوی جمعیت عظیم زائران نبود (کل وسعت حرم در آن زمان 110 در 110 مترمربع بوده است.) پس از سقوط رژیم بعث و فراهم شدن امکان حضور آزادانه زائران، ضرورت توسعه حرم بیشازپیش احساس شد.
در همین راستا، ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات با هماهنگی تولیت حرم مطهر و حمایت مرجعیت شیعه، اقدامات خود را از تأمین زیرساختها آغاز کرد و سپس طرح توسعه حرم علوی در دستور کار قرار گرفت. نتیجه این تلاشها، شکلگیری یکی از بزرگترین مجموعههای زیارتی جهان اسلام در جوار حرم مطهر امام علی (ع) است که به دست خیرین، هنرمندان، مهندسان و مردم شریف صورت گرفت و این افتخار و توفیق نصیب ملت شریف ایران شد.
تسنیم: طرح توسعه حرم علوی به چه صورت اجرا شد و امروز به چه نقطهای رسیده است؟
طرح توسعه حرم علوی از اواخر سال 1389 با نگاه بلندمدت و آیندهنگر طراحی و در ضلع غربی حرم مطهر اجرا شد و با احداث صحن و شبستان حضرت فاطمه زهرا (س)، وسعت مجموعه حرم به بیش از 220 هزار مترمربع (مساحت کل حدود 400 متر در 150 مترمربع) رسید. این مجموعه عظیم شامل بخشهای زیارتی و غیر زیارتی است و توانایی پذیرش بیش از 100 هزار زائر در هر ساعت را دارد. این طرح پس از سالها تلاش مستمر، در هفته جاری افتتاح میشود.
تسنیم: چرا نام حضرت زهرا(س) برای این صحن انتخاب شد؟
واگذاری پروژه صحن حضرت زهرا (س) به ایرانیان ماجرای مفصلی داشت. پس از پیشنهاد ساخت این صحن توسط ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات، بسیاری از کشورها از جمله برخی کشورهای عربی و حتی گروههایی از هند تلاش میکردند تا این پروژه به آنها سپرده شود. با این حال، متولیان حرم مطهر امام علی (ع) پس از بررسی اقدامات ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات ایران از جمله تأمین زیرساختها، نورپردازی،گلآرایی و بازسازی بخشهای زیارتی تصمیم گرفتند احداث صحن را به ایرانیان واگذار کنند.
این اقدام، توفیقی بزرگ برای ملت ایران بود و هدیهای الهی محسوب میشد که با تلاش و پیگیری مستمر ستاد بازسازی عتبات، همراهی تولیت حرم و عنایت آیتالله سیستانی مرجعیت شیعه تحقق یافت. بدین ترتیب، ساخت صحن حضرت زهرا (س) به ایرانیان واگذار شد. نامگذاری این صحن نیز حاصل ارادت عمیق به ساحت اهلبیت (ع) و نگاه معنوی به جایگاه حضرت فاطمه زهرا (س) است.
در ابتدا پیشنهادهای مختلفی برای نامگذاری صحن مطرح بود، اما با توجه به غربت تاریخی حضرت زهرا (س) و پیشنهاد شهید حاج قاسم سلیمانی مبنی بر مزین شدن این صحن به نام آن بانوی بزرگ اسلام، این موضوع پیگیری و در نهایت، با طرح این درخواست در محضر آیتاللهالعظمی سیستانی و موافقت او، این صحن به نام مبارک حضرت زهرا (س) نامگذاری شد.
تسنیم: توسعه صحن حضرت زهرا(س) چه تغییری در ظرفیت حرم امام علی(ع) ایجاد کرده است؟
پیش از توسعه حرم، فضای زیارتی حرم مطهر محدود بود و در ایام پرجمعیت، زائران با دشواریهای فراوانی مواجه میشدند. با احداث صحن حضرت زهرا (س)، ظرفیت میزبانی از زائران بهطور چشمگیری افزایش یافته و امکان حضور دهها هزار نفر بهصورت همزمان فراهم شده است. این توسعه نقش مهمی در کاهش ازدحام، افزایش آرامش زائران و ارتقای کیفیت زیارت، بهویژه در مناسبتهایی مانند اربعین حسینی دارد.
تسنیم: آیا این پروژه صرفاً یک طرح عمرانی بوده یا ابعاد فرهنگی و هنری نیز داشته است؟
این پروژه فراتر از یک طرح عمرانی بوده و ابعاد فرهنگی، هنری و معنوی عمیقی در آن لحاظ شده است. در ساخت صحن حضرت زهرا (س) از هنر اصیل اسلامی ـ ایرانی استفاده شده و جلوههایی مانند سنگکاری بیش از یک هزار و 200 ستون، بیش از 800 گنبد داخلی، کتیبههای قرآنی و اشعار فاخر فارسی، نشاندهنده تلفیق مهندسی نوین با هنر متعهد ایرانی اسلامی است.
تسنیم: نقش ایرانیان در توسعه حرم امام علی(ع) و ساخت صحن حضرت زهرا(س) چه بوده است؟
توسعه حرم مطهر امیرالمؤمنین (س) و ساخت صحن حضرت زهرا (س) بهطور کامل با همت و مشارکت مردم ایران انجام شده است. از همان ابتدا، مسئولیت این پروژه بزرگ به ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات سپرده شد و خیرین، مهندسان، معماران و هنرمندان ایرانی با عشق و اخلاص در این مسیر حضور پیدا کردند. این پروژه جلوهای روشن از ارادت ملت ایران به اهلبیت (ع) است و میتوان آن را یکی از بزرگترین اقدامات مردمی و اعتقادی در تاریخ معاصر جهان تشیع دانست.
تسنیم: سهم و نقش استان البرز در این پروژه عظیم چه بوده است؟
استان البرز، همچون گذشته، در پروژه آبرسانی به حرم حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) از کوفه تا حرم، نقش بسیار مؤثر و افتخارآفرینی ایفا کرده است. خیرین، مهندسان، استادکاران و هنرمندان البرزی نهتنها در تأمین منابع، بلکه در طراحی، اجرا و خلق آثار فاخر هنری صحن نورانی، سهم مستقیم و ارزشمندی داشتهاند. حضور فعال و چشمگیر البرزیها در این پروژه، گویای ظرفیت بالای انسانی، تخصصی و هنری این استان در خدمت به اعتاب مقدسه بوده و نام استان البرز را برای همیشه در تاریخ این صحن ماندگار ساخته است.
یکی از افتخارات ویژه استان البرز در این پروژه، ساخت و اجرای نیمضریح مطهر امیرالمؤمنین (ع) در صحن حضرت زهرا (س) است. این اثر فاخر و ارزشمند، به دست هنرمندان متعهد و استادکاران البرزی و با رعایت بالاترین استانداردهای هنری و معنوی طراحی و ساخته شد. نیمضریح امیرالمؤمنین (ع) که در صحن حضرت زهرا(س) قرار دارد، نماد ارادت خالصانه مردم استان البرز به ساحت مولای متقیان است و بهعنوان یادگاری ماندگار از حضور البرزیها در این پروژه عظیم باقی خواهد ماند.
تسنیم: پیش از اجرای صحن حضرت زهرا(س)، چه اقداماتی برای آمادهسازی حرم امام علی(ع) انجام شد؟
پیش از آغاز طرح توسعه، تمرکز اصلی بر تأمین زیرساختهای اولیه بود. از جمله اقدامات مهم، میتوان به ساخت مخزن آب، اجرای شبکه لولهکشی باز هم توسط استان البرز، تأمین آب بهداشتی برای زائران، بازسازی بخشهای تخریبشده حرم، مسقف کردن فضاهای زیارتی و بازگرداندن آیات قرآن و اشعار حذفشده در دوران صدام اشاره کرد. این اقدامات زمینهساز اجرای موفق طرح توسعه و ساخت صحن حضرت زهرا (س) شد.
تسنیم: صحن و شبستان حضرت زهرا(س) چه بخشهایی دارد و چه خدماتی را به زائران ارائه میدهد؟
صحن و شبستان حضرت زهرا (س) در دو بخش اصلی زیارتی و غیر زیارتی طراحی و اجرا شده است. بخش زیارتی شامل چندین طبقه (چهار طبقه) شبستان، صحن روباز و فضاهای خدماتی است که با زیربنایی حدود 85 هزار مترمربع، امکان حضور جمعیت گستردهای از زائران را بهصورت همزمان فراهم میکند. این بخش با معماری اسلامی فاخر، سنگکاری بیش از یک هزار و 200 ستون و وجود بیش از 800 گنبد داخلی، فضایی معنوی و در شأن حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین (ع) ایجاد کرده است.
بخش غیر زیارتی نیز شامل کتابخانه، موزه، ساختمانهای اداری، مهمانسرا و رستوران حرم، طهارتخانه و وضوخانههای مجهز و پارکینگ اختصاصی است که مجموعهای کامل را برای رفاه زائران فراهم کرده است. با بهرهبرداری از صحن و شبستان حضرت زهرا (س)، ظرفیت میزبانی حرم مطهر امیرالمؤمنین (ع) بهطور چشمگیری افزایش یافته است.
تسنیم: این پروژه چه جایگاهی در تاریخ اعتاب مقدسه دارد؟
صحن مطهر حضرت زهرا(س) را میتوان یکی از بزرگترین، فاخرترین و ماندگارترین پروژههای عمرانی ـ معنوی در تاریخ اعتاب مقدسه دانست. این پروژه عظیم، نهتنها وسعت و ظرفیت حرم مطهر علوی را بهصورت چشمگیری افزایش داده، بلکه الگویی موفق از مشارکت مردمی، همافزایی تخصص، هنر متعهد و خدمت خالصانه به ساحت مقدس اهلبیت(ع) را به نمایش گذاشته است.
این صحن نورانی، بهعنوان یادگاری ماندگار از عشق و ارادت ملت بزرگ ایران اسلامی، بهویژه مردم مؤمن و ولایتمدار استان البرز، برای همیشه در تاریخ اعتاب مقدسه ثبت و ماندگار خواهد شد. در طول تاریخ، حرمهای مطهر همواره دستخوش تحولات، توسعهها و گاه تخریبهای اساسی شدهاند. از جمله در دوران حکومت رژیم بعث عراق و دیکتاتوری صدام ملعون، صحن و بخشهایی از حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) مورد هجوم و گلولهباران قرار گرفت و آسیبهای جدی دید.
پس از سقوط این رژیم و در سال 1382، با تدبیر و نگاه راهبردی شهید والامقام حاج قاسم سلیمانی و پس از بازدید او از اعتاب مقدسه و مشاهده شرایط نامناسب فضاهای زیارتی و با دستور و حمایت مقام معظم رهبری، ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات تشکیل شد تا ساماندهی، بازسازی و توسعه شایسته این اماکن مقدس با مشارکت مردم مؤمن ایران اسلامی بهصورت منسجم و ماندگار انجام شود.
تسنیم: افتتاح رسمی صحن حضرت زهرا(س) چه زمانی انجام میشود؟
به فضل الهی و پس از سالها تلاش مستمر و مجاهدانه، آئین افتتاح رسمی صحن و شبستان مطهر حضرت زهرا(س) در هفته جاری برگزار شد و این مجموعه عظیم و باشکوه بهصورت کامل در اختیار زائران حرم مطهر امیرالمؤمنین علی(ع) قرار میگیرد.
در جریان برگزاری این مراسم باشکوه، برنامههایی از جمله تجلیل از خادمان و عوامل اجرایی که در ساخت و اجرای این صحن نورانی نقشآفرینی کردهاند، با حضور خیرین ارجمند و جمعی از مسئولان جمهوری اسلامی ایران و کشور عراق برگزار خواهد شد. همچنین پخش کلیپ مستند از روند اجرای پروژه و رونمایی از تمبر بینالمللی ویژه این مراسم، از دیگر بخشهای پیشبینیشده در آئین افتتاحیه است.
تسنیم: آیا هنوز امکان مشارکت مردمی در این پروژه وجود دارد؟
فرصت مشارکت مردمی در ساخت صحن مطهر حضرت زهرا(س) به پایان و این پروژه عظیم، به فضل الهی و با عنایات خاص حضرت امیرالمؤمنین علی(ع)، به مرحله بهرهبرداری کامل رسیده است. این افتخار بزرگ با همراهی مردم مؤمن و خیرین گرانقدر به ثمر نشست و پرونده یکی از مهمترین و ماندگارترین پروژههای ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات با موفقیت بسته شد.
بیتردید خوشا به حال آنان که در این حرکت عظیم سهیم شدند و با مشارکت در ساخت این صحن نورانی، نام خود را در شمار خادمان اهلبیت(ع) ثبت کردند و قطعهای از بهشت را برای خویش رقم زدند. با پایان این مسیر نورانی، راه خدمت به اهلبیت(ع) همچنان گشوده است. امروز فرصت جدیدی پیش روی مردم مؤمن و خیرین عزیز قرار دارد.
این فرصت شامل مشارکت در طرح توسعه حرم مطهر حضرت زینب کبری(س) در کربلای معلی است. این پروژه نیز همچون صحن حضرت زهرا(س)، نیازمند همت مردمی، همراهی خیرین، و حضور مهندسان، استادکاران و هنرمندان متعهد است تا بار دیگر جلوهای ماندگار از عشق و ارادت به خاندان عصمت و طهارت(ع) رقم بخورد.
تسنیم: و حرف آخر؟
صحن و شبستان حضرت زهرا (س)، حاصل سالها تلاش خالصانه، ایمان، تخصص و عشق به اهلبیت (ع) است. از همه خیرین، مهندسان، هنرمندان و مردم مؤمن، بهویژه مردم شریف استان البرز که در این مسیر نورانی نقشآفرینی کردند، صمیمانه قدردانی میشود. امید است این خدمت بزرگ، ذخیرهای ماندگار برای دنیا و آخرت همه خادمان اهلبیت (ع) باشد و توفیق خدمت در صحن حضرت زینب (س) نیز نصیب مشتاقان این راه نورانی شود.
انتهای پیام/
نظرات کاربران