یاسوج- یلدا در سکوت کوهساران کریک با عطر نان تُنگ و شیرینیهای محلی، نفس تاریخ را حبس کرده است.
خبرگزاری مهر، گروه استانها: با فرارسیدن شب چله، روستای کوه پایهای و سرسبز «کریک» در شهرستان بویراحمد، حال و هوای دیگری به خود میگیرد.
اینجا، یلدا تنها یک شب نشینی ساده نیست؛ بلکه آئینی است پیوند خورده با طبیعت، اسطوره و فرهنگ نابی که نسل به نسل، سینه به سینه نقل شده است.
قلب تپنده این آئین، علاوه بر صمیمیت دور همی های خانوادگی، بر سفرههای رنگینی می تپد که از محصولات بومی و دسترنج زنان هنرمند روستا آذین بندی شده است.
سفره یلدای کریک؛ از مزههای دیروز تا امروز
مهمترین نشانه سفره یلدا در کریک، نانهای محلی و خوش عطر آن است.
نان «تُنگ» یا «تُنّک»، نان سنتی و معروف منطقه است که از آرد گندم محلی، آب و نمک تهیه و روی ساج صفحههای فلزی پخت میشود.
این نان داغ و ترد، پای ثابت مهمانیهای شب چله است و معمولاً با محصولات باغی و دامی روستا همچون مَسکه «کره محلی»، عسل کوهی، شیره انگور «شیره» و لبو میل میشود.
یکی از ویژهترین خوراکیهای این شب، «کَلهکَنج» یا «کَل کَنج» است.
این غذای محلی، ترکیبی است از گوشت «اغلب گوشت بز یا گوسفند محلی»، لوبیا سفید، برنج و ادویههای خاص که در دیگهای بزرگ پخته و در میان جمع تقسیم میشود.
پخت کَلهکَنج، خود مراسمی جمعی است و نماد برکت و یکرنگی است.
علاوه بر این، مُحَلّب نوعی حلوا با آرد برنج، روغن حیوانی، شکر و گلاب، انواع شیرینیهای دست ساز خانگی و خشکبار محلی مانند برگه زردآلو و هلو، گردوی تازه و انجیر خشک، زینت بخش سفرههای یلدای مردم کریک هستند.
میوههای این سفره نیز اغلب از باغات خود روستا تأمین میشود و انار، هندوانه و سیب، نقش نمادین خود را در دوری از سختی و جذب خیر و برکت ایفا میکنند.
آداب و رسوم؛ از قصههای پَروا تا پیش بینی سرنوشت
معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: شب یلدا در کریک، با عنوان «شو چِلّه» شناخته میشود و خانوادهها معمولاً در خانه بزرگ خاندان پدر یا پدربزرگ گرد هم می آیند.
علی اصغر آتش فراز افزود: بزرگ خانواده با خواندن قصهها و افسانههای محلی که اغلب با شخصیتهایی و اسطورهای مانند «پَروا» پهلوان محلی یا داستانهای عاشقانه بومی آمیخته است، فضایی حماسی و شورانگیز میآفریند.
وی یکی از رسوم جالب توجه در برخی خانوادههای کهنسال کریک را فال گوش ایستادن عنوان کرد و ادامه داد: جوان ترها، پشت در خانه همسایه یا در کوچه، به گفت و گوی رهگذران گوش میسپارند و اولین جمله دریافتی را به فال نیک میگیرند و آن را نشانهای از سرنوشت خود در سال پیش رو میدانند.
باورهای کهن و پیوند با طبیعت
کارشناس باستان شناسی و میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد هم در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: در باورهای قدیم منطقه، شب یلدا، شب تولد خورشید و آغاز غلبه روشنایی بر تاریکی است که برخی ریش سفیدان از آیینهایی یاد میکنند که در آنها، با روشن کردن آتش و خواندن ترانههای محلی، به استقبال خورشید میرفتند.
مسعود شفیعی افزود: دیدار از بزرگترها و احوال پرسی از همسایگان، بخش جدایی ناپذیری از آداب این شب است که انسجام اجتماعی روستا را تقویت میکند.
یلدا؛ میراثی زنده در آغوش کوهستان
وی تاکید کرد: یلدا در روستای کریک، بیش از آنکه یک جشن باشد، یک آئین هویت بخش است.
کارشناس باستان شناسی و میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: این آئین با طعم نان تُنگ و داستانهای پدر بزرگها و بوی کَلهکَنج روی اجاق و در سکوت ستاره خیز کوهساران این منطقه ریشه دوانده است.
وی تاکید کرد: این آئینها و خوراکیهای محلی، گنجینهای ارزشمند هستند که با وجود تغییر زمان، همچنان با اصالت خود پابرجا مانده و هر سال، بلندای شب یلدا را در دل کوههای کهگیلویه و بویراحمد، گرم و درخشان میکنند.
کد خبر 6696884
-
حکایتی از چله بزرگ در کهگیلویه وبویراحمد/ سور یلدا برنوای شاهنامه
-
روایت افسانه اساطیری «شو چله»/ ماجرای هدیه گرفتن روی پشتبام همسایه!
-
یلدای کهگیلویه و بویراحمد؛ جشنی ۷ هزار ساله با آش کارده و قصههای محلی
-
مهر یلدا مهمان خانههای ایرانی/ امشب به فضای مجازی نه بگوییم
-
یلدای مهربانی در خانههای ایرانی؛ امشب به فضای مجازی نه بگوییم
-
«آش کارده» غذای سنتی بر سفره افطاری کهگیلویه و بویراحمدی ها
-
شیرینزاد: کابینه ضعیف است؛ وزرای ناکارآمد استیضاح شوند
-
اجرای حدود ۵ هزار سرویس برفروبی در محورهای قم
-
زلزلهای به بزرگی ۵.۱ ریشتر اکوادور را لرزاند
-
بلاتکلیفی ۸۰ همت از منابع حوزه سلامت
-
ادعای بیروت درباره پایان مرحله نخست خلع سلاح مقاومت
-
طباطبایی نژاد: دلایل واقعی گرانیها برای مردم شفافسازی شود
-
افتخاری:گاز هزار باغویلا و ۲۱ اداره دولتی پرمصرف خراسان رضوی قطع شد
-
عملیات ۲۴ ساعته پلیس پیشوا؛۱۰ موادفروش و ۳۰ معتاد متجاهر جمع آوری شدند
-
کتاب «سیره پیغمبر (ص) و اخبار خلفا» رونمایی می شود
-
تولید پنیر با فناوری پیشرفته در شرکت لبنیات بیستون
-
تشدید سامانه بارشی در ۴ استان؛ پایان بارشها در اغلب نقاط کشور از فردا
-
برداشتن روبنده قرةالعین مصداق برهنگی بود!/ نقش بهاییت در اتفاقات ۱۴۰۱
-
نفتکش توقیفشده توسط آمریکا در سواحل ونزوئلا متعلق به چین است
-
تبعیضهای انضباطی آزاردهنده است/تراکتور در بهترین موقع پرسپولیس را برد
-
دستگاه اطلاعات عراق: نزدیک بودن حمله نظامی کذب است
-
راه درمان کبد چرب مشخص شد
-
راهبرد «قدرتسازی فناورانه» در نیروهای مسلح ایران
-
سانفرانسیسکو در خاموشی فرو رفت
-
اگر کابینه ترمیم نشود استیضاح در دستورکار قرار میگیرد
-
ونزوئلا: ربایش نفتکش توسط آمریکا بیپاسخ نخواهد ماند
-
روزنامههای ورزشی یکشنبه ۳۰ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای اقتصادی یکشنبه ۳۰ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای اقتصادی شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای ورزشی شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای صبح شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۴
- مانتو
- تور شفق قطبی
- تعمیر کامپیوتر تهران
- ایمپلنت دندان
- استعلام شرکت با کد ملی
- آلپاری
- تبلیغات گوگل ادز
- فروش خودرو کارکرده
- خرید دستگاه تصفیه آب
- تبلیغ در گوگل
- چاپ کارت ویزیت
- سرور اچ پی
- خرید دام زنده
- مهرینو
- تهران تایمز
- روزنامه آگاه
نظرات کاربران