سنندج- پدیده فرونشست زمین که طی سالهای اخیر به یکی از چالشهای جدی زیستمحیطی کشور تبدیل شده،امروز بخشهایی از استان کردستان را نیز درگیر کرده و کارشناسان نسبت به پیامدهای آن هشدار میدهند.
خبرگزاری مهر؛ گروه استانها: فرونشست زمین دیگر یک بحران پنهان نیست؛ نشانههای آن در ترکخوردگی زمینهای کشاورزی، آسیب به راهها و کاهش سطح آبهای زیرزمینی، بهتدریج خود را نشان میدهد.
استان کردستان با وجود اقلیم کوهستانی و منابع آبی سطحی، بهدلیل برداشت بیرویه از سفرههای زیرزمینی، تغییر الگوی کشت و کاهش بارندگیها، در معرض این مخاطره خاموش قرار گرفته است، موضوعی که اگرچه به آرامی رخ میدهد، اما اثرات آن میتواند جبرانناپذیر باشد.
در چنین شرایطی، بررسی ابعاد فرونشست در کردستان، میزان آسیبپذیری دشتها، نقش مدیریت منابع آب و اقدامات پیشگیرانه دستگاههای مسئول، ضرورتی انکارناپذیر به شمار میرود؛ ضرورتی که توجه جدی مدیران و آگاهیبخشی به افکار عمومی را میطلبد.
فرونشست زمین، چالش جدی منابع آب و زیرساختهای کردستان
مدیرعامل شرکت آب منطقهای کردستان در گفتوگو با خبرنگار مهر با اشاره به بروز پدیده فرونشست زمین در برخی دشتهای استان، گفت: برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی عامل اصلی بروز فرونشست در دشتهای کردستان است.
آرش آریانژاد با تشریح پدیده فرونشست زمین اظهار کرد: فرونشست به حرکت قائم سطح زمین به سمت پایین گفته میشود که در یکی از مهمترین انواع آن، افت سطح آبهای زیرزمینی منجر به تراکم و تحکیم لایههای زیرسطحی میشود.
وی افزود: دشتهای استان کردستان به دلیل برداشتهای بعضاً بیرویه از منابع آب زیرزمینی، با پدیده فرونشست مواجه شدهاند و دشتهای دهگلان، قروه و چهاردولی در شرق استان دارای بیشترین نرخ فرونشست هستند و این دشتها به لحاظ توسعه بهرهبرداری از منابع آب، در ردیف دشتها و محدودههای مطالعاتی ممنوعه قرار گرفتهاند.
فرونشست تمامی ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر قرار میدهد و بخش کشاورزی به دلیل آسیبپذیری آبخوانها بیشترین خسارت را متحمل میشود
مدیرعامل شرکت آب منطقهای کردستان، بهرهبرداری گسترده از منابع آب زیرزمینی و حفر چاههای بهرهبرداری را از علل اصلی ایجاد فرونشست دانست و تصریح کرد: وجود چاههای غیرمجاز نیز این پدیده زمینشناسی را تشدید میکند.
آریانژاد با اشاره به پیامدهای فرونشست زمین گفت: فرونشست تمامی ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر قرار میدهد و بخش کشاورزی به دلیل آسیبپذیری آبخوانها بیشترین خسارت را متحمل میشود، و همچنین زیرساختهای شهری، جادههای مواصلاتی، خطوط انتقال آب، برق و گاز و منازل مسکونی نیز از پیامدهای این پدیده آسیب میبینند.
وی از اجرای یک پروژه مطالعاتی در این زمینه خبر داد و بیان کرد: در سال ۱۴۰۲ با همکاری دانشگاه کردستان، پروژهای تحت عنوان «مطالعات و بررسی گستره و میزان فرونشست زمین در محدوده مطالعاتی قروه–دهگلان با استفاده از سنجش از دور و مدلسازی آب زیرزمینی» انجام شد که نتایج آن قابل استناد بوده و میتواند مبنای تصمیمگیری، پیشبینی و تخصیص اعتبارات قرار گیرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای کردستان ادامه داد: در راستای اجرای طرح احیا و تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی، اقداماتی از جمله تقویت گروههای گشت و بازرسی، انسداد و مسلوبالمنفعه کردن چاههای غیرمجاز، جلوگیری از اضافهبرداشت چاههای مجاز، نصب تجهیزات اندازهگیری و تحویل حجمی آب، اجرای طرحهای تغذیه مصنوعی، پایش مستمر فرونشست و کاهش بهرهبرداری از منابع آب زیرزمینی در دستور کار قرار گرفته است.
آریانژاد در پایان با اشاره به راهکارهای بلندمدت مقابله با فرونشست زمین، بر لزوم آموزش و اطلاعرسانی عمومی، اصلاح الگوی مصرف و کشت، بهبود روشهای آبیاری، واقعیسازی قیمت آب، تسریع در پروژههای انتقال آب، بازیافت فاضلاب، کاهش مصرف آب صنایع از منابع متعارف، اصلاح قوانین و مقررات و توجه به مسائل کیفی و رفع آلودگی منابع آب تأکید کرد.
دشتهای کردستان در معرض فرونشست زمین قرار دارد
مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان در گفتوگو با خبرنگار مهر، با هشدار نسبت به افزایش خطر فرونشست زمین در استان گفت: کردستان بهویژه در دشتهای شرقی و مناطق متکی به آبهای زیرزمینی در معرض فرونشست قرار دارد.
فرزاد زندی افزود: بهطور کلی، استان کردستان بهدلیل وابستگی بخش قابلتوجهی از فعالیتهای کشاورزی به منابع آب زیرزمینی، در معرض خطر جدی فرونشست زمین قرار دارد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان با اشاره به پیامدهای زیستمحیطی این پدیده گفت: فرونشست زمین میتواند منابع زیستی بهویژه آب و خاک را بهطور جدی تحت تأثیر قرار داده و موجب کاهش پایداری زیستی در مناطق مختلف شود که این موضوع در نهایت پایداری اقتصادی استان را نیز تهدید میکند.
زندی تصریح کرد: تغییر در سیستمهای آبی و زهکشی، آسیب به اکوسیستمها و افزایش خطر وقوع سیلاب از دیگر پیامدهای فرونشست زمین است که علاوه بر تهدید زندگی انسانها، آثار منفی قابلتوجهی بر محیط زیست برجای میگذارد.
وی برداشت بیش از اندازه از منابع آب زیرزمینی و تغییرات اقلیمی را مهمترین عوامل تشدید فرونشست زمین در استان دانست و گفت: در شرایط کنونی، آبخوانها سریعتر از میزان تغذیه طبیعی خود مورد بهرهبرداری قرار میگیرند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان با بیان اینکه کاهش بارندگی و تغییر الگوهای اقلیمی نقش مستقیمی در کاهش تغذیه آبخوانها دارد، افزود: برداشت بیرویه آب از طریق چاههای مجاز و غیرمجاز در کنار تغییرات اقلیمی، روند فرونشست زمین را تشدید کرده است.
زندی با تأکید بر اینکه متولی اصلی مدیریت و کنترل بهرهبرداری از چاههای مجاز و غیرمجاز، وزارت نیرو است، اما با این وجود، اداره کل حفاظت محیط زیست استان بر اساس تکالیف قانونی از جمله ماده ۴۶ قانون توزیع عادلانه آب و ماده ۵ آئیننامه اجرایی جلوگیری از آلودگی آب، نسبت به پایش مستمر منابع آب و خاک و برخورد قانونی با اشخاص حقیقی و حقوقی آلودهکننده اقدام میکند.
برداشت بیش از اندازه از منابع آب زیرزمینی و تغییرات اقلیمی مهمترین عوامل تشدید فرونشست زمین در استان کردستان است
مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان آموزش و آگاهسازی عمومی را از مهمترین راهکارهای کاهش خطر فرونشست زمین عنوان کرد و گفت: برگزاری کارگاههای آموزشی برای کشاورزان و دهیاران، استفاده از رسانههای محلی، نصب تابلوهای اطلاعرسانی در دشتهای بحرانی و اجرای کمپینهای آموزشی در مدارس و دانشگاهها از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه است.
وی افزود: آموزش روشهای نوین آبیاری، ترویج کشت محصولات کممصرف، ایجاد شبکه داوطلبان محیط زیست محلی برای پایش چاهها، انتشار نقشههای خطر فرونشست و همکاری با دانشگاهها برای پایش علمی مستمر، نقش مهمی در کاهش این مخاطره دارد.
زندی با هشدار نسبت به تداوم روند فعلی برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی گفت: در صورت عدم مدیریت صحیح منابع آب، خطرپذیری استان در حوزه فرونشست زمین افزایش خواهد یافت و این روند نگرانکننده پیامدهای اقتصادی، زیستمحیطی و زیرساختی قابلتوجهی به دنبال خواهد داشت.
وی در پایان کاهش برداشتهای غیرمجاز، مدیریت دقیق چاههای کشاورزی، بهبود روشهای آبیاری، تقویت تغذیه مصنوعی آبخوانها، پایش مستمر با فناوریهای ماهوارهای و اجرای طرحهای آبخیزداری و آبخوانداری را از راهکارهای بلندمدت مقابله با فرونشست زمین در استان برشمرد.
برداشت بی رویه آب، فرو نشست زمین را در کردستان تشدید کرده است
کارشناس ارشد هیدروژئولوژی در کردستان در گفتوگو با خبرنگار مهر، با تشریح مفهوم فرونشست زمین اظهار کرد: فرونشست به فرورفتگیهایی گفته میشود که بهصورت تدریجی یا ناگهانی در سطح زمین ایجاد میشود و در مناطق خشک و نیمهخشک، از جمله استان کردستان، بیش از هر عامل دیگری تحت تأثیر برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی قرار دارد.
بهمن اخچی، افزود: برداشت بیش از ظرفیت از آبخوانها باعث کاهش فشار آب در لایههای زیرسطحی و در نهایت فشردگی لایههای زمین میشود که پیامد آن، نشست سطح زمین و از دست رفتن دائمی ظرفیت ذخیره آب در آبخوانها است.
این کارشناس ارشد هیدروژئولوژی، مصرف بیرویه آب بهویژه در بخش کشاورزی سنتی را اصلیترین عامل انسانی فرونشست زمین در استان دانست و گفت: در کنار آن، افزایش مصرف سوختهای فسیلی و تولید گازهای گلخانهای که به گرمایش جهانی و کاهش بارندگیها منجر میشود، نقش غیرمستقیم اما مؤثری در تشدید خشکسالی و در نهایت فرونشست زمین دارد.
اخچی با اشاره به عوامل طبیعی تأثیرگذار در این پدیده تصریح کرد: حرکات ورقههای سنگکره، ویژگیهای زمینشناسی، شرایط توپوگرافی و اقلیم منطقه از جمله عوامل طبیعی هستند که میتوانند شدت و گستره فرونشست زمین را افزایش دهند.
وی پیامدهای فرونشست زمین را گسترده و نگرانکننده توصیف کرد و افزود: این پدیده در بخش کشاورزی موجب از بین رفتن اراضی مرغوب زراعی میشود و در حوزه زیرساختها نیز آسیب به راهها، تأسیسات و واحدهای مسکونی را به دنبال دارد و از سوی دیگر، تخریب آبخوانها که حاصل هزاران سال فرآیندهای طبیعی هستند، ذخیره آب زیرزمینی را بهشدت کاهش میدهد و استان را در آینده با بحران جدی آب مواجه خواهد کرد.
این کارشناس هیدروژئولوژی با تأکید بر اثرات زیستمحیطی فرونشست زمین اظهار کرد: تغییر چهره طبیعی زمین، افزایش فرسایش خاک و انتقال خاکهای سست توسط باد و آب، از دیگر پیامدهای این پدیده است که به تخریب چشماندازهای طبیعی منجر میشود.
افزایش مصرف سوختهای فسیلی و تولید گازهای گلخانهای که به گرمایش جهانی و کاهش بارندگیها منجر میشود، نقش غیرمستقیم اما مؤثری در تشدید خشکسالی و در نهایت فرونشست زمین دارد
اخچی درباره راهکارهای علمی مقابله با فرونشست زمین گفت: پایش دقیق بیلان آب، حرکت به سمت کشاورزی مدرن و کمآببر، توسعه کشتهای گلخانهای، استفاده از روشهای نوین تصفیه و بازچرخانی آب، جداسازی سیستمهای آب مصرفی در بخشهای مسکونی و صنعتی و بهرهگیری از سامانههای هوشمند مدیریت مصرف آب، از جمله اقدامات ضروری در این زمینه است.
وی استفاده از فناوریهای نوین مانند سامانههای هشداردهنده مصرف آب و حتی مطالعات مرتبط با بارورسازی ابرها را از دیگر راهکارهای مکمل عنوان کرد و افزود: در کنار این موارد، سیاستهای مدیریتی بلندمدت نقش تعیینکنندهای در مهار فرونشست دارند.
این کارشناس ارشد هیدروژئولوژی خاطرنشان کرد: ممنوعیت برداشت از دشتهای بحرانی تا زمان احیای کامل، اصلاح الگوی کشت، جلوگیری از کشت محصولات پرآببر، توسعه روشهای تغذیه مصنوعی آبخوانها و فرهنگسازی و آموزش عمومی برای کاهش مصرف آب، باید بهصورت جدی و مستمر در دستور کار قرار گیرد، چراکه برخوردهای صرفاً جریمهای، اثر بازدارندگی پایدار نخواهند داشت.
فرونشست زمین در کردستان اگرچه هنوز به مرحله بحران حاد نرسیده، اما نشانههای هشداردهنده آن قابل چشمپوشی نیست.
تداوم برداشتهای غیرمجاز از منابع آب زیرزمینی، نبود الگوی مصرف بهینه و تأخیر در اجرای برنامههای پیشگیرانه، میتواند این تهدید آرام را به بحرانی پرهزینه برای استان تبدیل کند.
کارشناسان معتقدند مدیریت هوشمند منابع آب، اصلاح الگوی کشت، انسداد چاههای غیرمجاز و افزایش پایشهای علمی، از مهمترین راهکارهای مهار فرونشست در کردستان است؛ مسیری که تحقق آن نیازمند عزم جدی دستگاههای اجرایی و مشارکت مردم خواهد بود، پیش از آنکه زمین، دیرهنگام هشدار نهایی خود را بدهد.
کد خبر 6689778
-
ضرورت اصلاح الگوی کشت در راستای مقابله با فرونشست زمین در اصفهان
-
پر آب ترین منطقه جنوب کشور در حال بیابان شدن/ فرونشست آبخوان ها
-
پرآب ترین منطقه زاگرس بیابانی شد
-
فرونشست زمین؛ زنگ خطری خاموش در کردستان
-
محمدی: پاسداشت چهرههای ماندگار فرهنگی ضروری است
-
هوای تهران در مرز شرایط قرمز؛ پایتخت امسال فقط ۶ روز هوای پاک داشت
-
آمریکا چگونه مسیر جنگهای رژیم صهیونیستی را هموار میکند؟
-
آغاز شمارش حیات وحش دنای شرقی در سرمای زمستان
-
رئیس اورژانس کرمانشاه: نزدیک ۷ هزار مأموریت در آذرماه انجام شد
-
صفحه اول روزنامههای کرمانشاه سهشنبه دوم دی ماه
-
عضو پارلمان اروپا: پول کافی برای تأمین مالی اوکراین را نداریم
-
اذعان افسران صهیونیست به قدرت نیروهای حماس در غزه
-
مسکو بر توسعه روابط با باکو تاکید کرد
-
اجرای دو روزه طرح زوجوفرد از درب منازل در تهران از فردا
-
شورای امنیت امروز درباره توافق هستهای ایران نشست برگزار می کند
-
شکست یک نیمه ای تراکتور مقابل الدحیل
-
تراکتور با کامبک الدحیل را شکست داد/ صعود نماینده ایران به مرحله حذفی
-
برد دراماتیک تراکتور در مصاف با الدحیل قطر
-
انفجار شدید در شرق سوریه؛ البوکمال لرزید
-
مراسم ختم اشرف بروجردی در تهران
-
زاکانی: ۵ پادگان تهران فضای سبز می شود؛ ارزانسازی ۵۰ درصدی پایتخت
-
قائمپناه: دولت اقتصاد را رها نکرده است؛ تورم تحت کنترل نسبی قرار دارد
-
هراس نتانیاهو از انتشار اخبار حتی کذب درباره قدرت موشکی ایران
-
روزنامههای ورزشی دوشنبه یکم دی ۱۴۰۴
-
روزنامههای اقتصادی دوشنبه یکم دی ۱۴۰۴
-
روزنامههای صبح دوشنبه یکم دی ۱۴۰۴
- مانتو
- تور شفق قطبی
- تعمیر کامپیوتر تهران
- ایمپلنت دندان
- استعلام شرکت با کد ملی
- آلپاری
- تبلیغات گوگل ادز
- فروش خودرو کارکرده
- خرید دستگاه تصفیه آب
- تبلیغ در گوگل
- سرور اچ پی
- خرید دام زنده
- مهرینو
- تهران تایمز
- روزنامه آگاه
نظرات کاربران