تربت حیدریه- افت قیمت وش، جهش هزینهها و بحران آب باعث شده کشت پنبه در خراسان رضوی به پایینترین سطح خود برسد و ادامه این روند، چرخه تولید «سفید طلایی» را متوقف میکند.
خبرگزاری مهر، گروه استانها- مریم سالاری اکبرآبادی: کاشت پنبه که زمانی یکی از ستونهای اصلی اقتصاد کشاورزی در خراسان رضوی و بهویژه منطقه تربتحیدریه بود، امروز با چالشی جدی روبهرو شده است؛ چالشی که ریشه آن در ترکیب پیچیدهای از کاهش قیمت خرید وش، افزایش هزینههای تولید و ناپایداری منابع آب قرار دارد. افت تدریجی سطح زیر کشت در سالهای اخیر، نه تنها معیشت پنبهکاران را تحت فشار قرار داده، بلکه زنجیره صنایع وابسته از کارخانههای پنبهپاککنی تا صنایع نساجی را دچار اختلال کرده است.
همزمان با کاهش صرفه اقتصادی این محصول، بسیاری از کشاورزان اعلام کردهاند که ادامه کاشت پنبه برای آنها از نظر مالی توجیه ندارد. این وضعیت در حالی رخ میدهد که ایران تا دو دهه قبل در تولید پنبه به خودکفایی رسیده بود و حتی صادرات داشت، اما امروز به واردکننده عمده وش و محلوج تبدیل شده است. کاهش سرمایهگذاری، وابستگی به واردات و نوسان بازار، روند تولید را به مرز توقف نزدیک کرده است.
با وجود تلاش مجموعههای تحقیقاتی برای بهبود عملکرد، توسعه بذرهای اصلاحشده و ارائه بستههای حمایتی، شکاف میان هزینه واقعی تولید و قیمت خرید تضمینی همچنان پا برجاست. این ناهماهنگی باعث شده کشاورزان به سمت محصولات بهاره رقیب با سودآوری بیشتر حرکت کنند و پنبه در رقابت اقتصادی، موقعیت سنتی خود را از دست بدهد؛ موضوعی که پیامدهای آن از سطح مزرعه تا کارخانه و بازار کاملاً مشهود است.
کاهش ۲۷ درصدی سطح زیر کشت پنبه در خراسان رضوی
مجید جعفری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: سطح زیر کشت پنبه در خراسان رضوی در بهار امسال نسبت به سال گذشته، ۲۷ درصد کاهش یافته است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی گفت: وضعیت سطح زیر کشت و برداشت پنبه در استان خراسان رضوی ۱۴۲۸۰ هکتار و متوسط عملکرد ۲۵۰۰ کیلوگرم در هکتار است.
وی گفت: در ۲۰ شهرستان استان خراسان رضوی کشت انجام میشود و بیشترین سطح پنبه در استان نیشابور ۴۶۰۰ هکتار و سبزوار ۳۰۵۰ هکتار گزارش شده است.
جعفری بیان کرد: سطح کشت نسبت به سال گذشته ۲۷ درصد کاهش داشته که دلیل بیشتر قطع مکرر چاهای کشاورزی است و هم کشت پنبه نسبت به محصولات بهاره رقیب (یونجه، جالیز و ذرت) درآمد کمتری داشته است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی در پاسخ به حمایت از پنبه کاران چگونه است، عنوان کرد: پنبه در الگوی کشت تعریف و برای آن کودهای پایه در سامانه قابل دریافت است، سموم مورد نیاز، تنظیم کنندههای رشد اختصاصی و برگریز برای آن تأمین شده است. بذر اصلاح شده مورد نیاز در کشور تولید و تنوع مطلوبی در بذر پنبه وجود دارد.
وی گفت: با عنایت به نیاز کشور به محلوج، فقط حدود ۳۵-۳۰ درصد داخل کشور تولید میشود و ۷۰-۶۵ درصد نیاز کارخانجات از طریق واردات تأمین میشود. تنها نکتهای که هست تعرفههای واردات و ارز تخصص یافته برای آن است که رقابت تولید داخل را دچار مشکل میکند و تصمیم گیرنده در خصوص این موارد، وزارت صمت است و مدیر کل مربوطه در وزارت جهاد کشاورزی همیشه پیشنهاد اخذ تعرفه و عدم تخصیص ارز را ارائه کرده است.
جعفری عنوان کرد: کیفیت وش تولیدی در استان مناسب است، ولی باید کارخانجات خرید کیفی را مدنظر قرار دهند و وش با کیفیت را به قیمت بالاتر خریداری نمایند تا کشاورزان انگیزه لازم برای تولید کیفی را بدست آورند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی در خصوص اینکه سالیانه چه میزان بذر تولید میشود، افزود: در استان خراسان رضوی توانایی بسیار بالایی در تولید بذر وجود دارد و امکان تولید بیش از ۱۰۰۰ تن در استان وجود دارد ولی وقتی در سال جاری فقط ۲۲۰ تن بذر توسط شرکتهای تولید کننده بذر توزیع و حدود بالای ۳۰۰ تن رسوب بذر داشته اند قطعاً شرکتهای تولید کننده نیز امکان توسعه و بالا بردن تولید را ندارند. با توجه به قیمت بذر و نقدینگی پایین کشاورز در زمان کاشت، از پنبه تخم به جای بذر استفاده میکنند.
وی افزود: در استان خراسان رضوی تعداد ۱۹ کارخانه پنبه پاک کنی داریم که تولید استان حدود ۳۰ درصد ظرفیت آنها است و در چند سال اخیر بذور زودرس معرفی شده که نسبت به بذور قدیم حدود ۴۰ روز زودرس تر است که در مصرف آب و هزینهها صرفه جویی میشود.
جعفری افزود: در خصوص کشت مکانیزه یکی از موارد مهم عدم توسعه، خرده مالکی شدید در بهره برداران پنبه است و قطعات کوچک که به صورت کرتی کشت میشوند و امکان کشت مکانیزه ندارند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی بیان کرد: در خصوص برداشت مکانیزه نیز دستگاههای برداشت وش چین، بیش از ۲۰ میلیارد تومان قیمت دارد و فقط در مزارعی امکان برداشت با آن وجود دارد که کشت به صورت ردیفی (۷۵ سانتی متر) انجام شده باشد.
وی تاکید کرد: دلیل این کاهش درآمد اقتصادی کمتر کشت پنبه نسبت به محصولات بهاره رقیب مثل یونجه، محصولات جالیزی و ذرت است.
جعفری افزود: از گذشته پنبه به عنوان یکی از محصولات مهم کشاورزی محسوب می شده است اما نبود حمایت از تولیدکنندگان و مشکلات پیش روی آنها باعث شده است در سالهای اخیر کشاورزان تمایلی به کشت پنبه نداشته باشند و هر ساله شاهد کاهش سطح زیر کشت پنبه در استان باشیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی گفت: در واقع ایران که تا دو دهه قبل در تولید و کشت پنبه خودکفا بود و در این زمینه صادرات نیز داشت، به تدریج با وضعیت متفاوتی روبه روشد و اینک به گواه آمار گمرکات استان خراسان رضوی، وارد کننده وش پنبه هستیم.
وی افزود: ۱۴ هزار و ۲۸۰ هکتار از اراضی در بیست شهرستان خراسان رضوی با متوسط عملکرد ۲۵۰۰ کیلوگرم در هکتار امسال زیر کشت پنبه است.
جعفری افزود: بیشترین سطح کشت پنبه به نیشابور با چهار هزار و ششصد هکتار و سبزوار با بیش از سه هزار هکتار تعلق دارد.
کشت ۲۵۰ هکتار پنبه در تربت حیدریه
علیرضا قادری، مدیر جهاد کشاورزی تربتحیدریه در گفتگو با خبرنگار مهر از کشت ۲۵۰ هکتار پنبه با ارقام اصلاحشده در این شهرستان خبر داد.
مدیر جهاد کشاورزی تربتحیدریه با اشاره به اهمیت اقدامات پیشگیرانه در کنترل آفات و بیماریهای پنبه در این شهرستان افزود: اعضای ستاد شبکه مراقبت این سازمان به صورت مستمر تمام مزارع پنبه را رصد و پایش میکنند تا از بروز مشکلات در تولید این محصول استراتژیک جلوگیری شود.
وی با اشاره به اهمیت رصد مزارع پنبه اظهار کرد: این فرآیند نهتنها شامل شناسایی آفات کلیدی میشود، بلکه به طور همزمان نظارت بر بیماریهای مختلف پنبه نیز در دستور کار قرار دارد.
قادری به آفات مهمی مانند آفات مکنده، کرم قوزه، کرم خاردار پنبه و آفت قرنطینهای کرم برگخوار پاییزه اشاره کرد و افزود: این آفات میتوانند به سرعت به محصولات آسیب برسانند.
مدیر جهاد کشاورزی تربت حیدریه درباره بیماریهای شایع پنبه مانند بوته میری، بیان کرد: نظارت دقیق بر مزارع پنبه میتواند به جلوگیری از کاهش کیفیت و کمیت محصول کمک کند. این اقدامات شامل نصب تلههای فرومونی و آموزش بهرهبرداران میشود.
وی تأکید کرد: مبارزه با آفات باید بر اساس اطلاعات به دست آمده از پایشها و با توجه به مراحل بیولوژی آفت هدف بهطور مؤثر و بهموقع انجام شود. این روشها میتوانند به طور قابل توجهی از خسارات به محصول جلوگیری کنند و به کشاورزان کمک کنند تا بهترین نتیجه را از تلاشهای خود بگیرند.
قادری درباره آمار کشت پنبه در این شهرستان بیان کرد: امسال ۲۵۰ هکتار پنبه با ارقام غالب ورامین و شایان در سطح اراضی شهرستان کشت شده است.
مدیر جهاد کشاورزی تربتحیدریه همچنین با بیان اینکه پنج تن و ۵۴۰ کیلوگرم بذر اصلاحشده در اختیار پنبهکاران قرار گرفته است، میانگین عملکرد و تولید پنبه در هکتار را سه تن اعلام کرد و گفت: با توجه به سطح مزارع شهرستان، کل تولید این محصول حدود ۷۵۰ تن برآورد میشود.
وی در ادامه یکی از مشکلات اصلی پنبهکاران را قیمت پایین وش پنبه دانست و تصریح کرد: با افزایش هزینههای تولید، این موضوع موجب عدم صرفه اقتصادی برای کشاورزان شده و نیازمند توجه و بررسی جدی از سوی مسئولان مربوطه است.
قادری خاطرنشان کرد: برای بهبود وضعیت اقتصادی پنبهکاران، لازم است که قیمت محصولات کشاورزی به طور منطقی و عادلانه تعیین شود؛ این اقدام میتواند به کشاورزان کمک کند تا با انگیزه بیشتری به فعالیتهای خود ادامه دهند و از ظرفیتهای موجود در این حوزه بهرهبرداری کنند.
مدیر جهاد کشاورزی تربت حیدریه از زارعین خواست با همکاری و هماهنگی با مدیریت جهاد کشاورزی، ضمن رعایت نکات فنی و کشاورزی، به پایش و کنترل آفات و بیماریها توجه ویژهای داشته باشند.
وی بر اهمیت آموزش و اطلاعرسانی به کشاورزان تأکید کرد و گفت: با ارتقای سطح آگاهی زارعین نسبت به آفات و بیماریها میتوان به افزایش تولید و بهبود وضعیت اقتصادی کشاورزی در این منطقه امیدوار بود. اساس پیش بینیها، امسال حدود ۹۰۰ تن پنبه از مزارع تربت حیدریه برداشت خواهد شد.
آغاز برداشت پنبه از مزارع تربت حیدریه
قادری گفت: امسال مقدار پنج تن و ۵۴۰ کیلوگرم بذر اصلاح شده در اختیار پنبه کاران این شهرستان قرار گرفته و ۲۵۰ هکتار از اراضی این شهرستان زیر کشت پنبه با ارقام غالب ورامین و شایان است.
مدیر جهاد کشاورزی تربتحیدریه افزود: در راستای حمایت از پنبه کاران، مقدار ۱۴۰ تن کود ازت، ۳۵ تن کود فسفاته و ۳۰ تن کود پتاس نیز در بین کشاورزان پنبه کار با نرخ دولتی توزیع شده است.
وی ادامه داد: میانگین عملکرد و تولید پنبه در شهرستان ۳٫۵ تن است که میزان کل تولید این محصول در سطح مزارع شهرستان حدود ۹۰۰ تن خواهد بود.
قادری اظهار کرد: مشکل اصلی پنبه کاران، قیمت پایین پنبه است که با توجه به افزایش هزینههای تولید، صرفه اقتصادی مناسب را به دنبال ندارد.
مدیر جهاد کشاورزی تربتحیدریه ادامه داد: اکنون در چهار بخش مرکزی، رخ، بایگ و کدکن شهرستان تربت حیدریه، بیش از ۱۷ هزار و ۳۴۰ بهره بردار در بخش تولید محصولات زراعی و باغی فعالیت دارند.
وی سطح زیر کشت محصولات عمده شهرستان تربت حیدریه را شامل پنج هزار و ۸۰۰ هکتار گندم، سه هزار و ۸۰۰ هکتار جو، سه هزار و ۲۰۰ هکتار چغندرقند، هزار و ۵۰۰ هکتار سیب زمینی، سه هزار هکتار پسته و ۹ هزار و ۲۰۰ هکتار زعفران عنوان کرد.
خرید وش پنبه تولید امسال به قیمت پایینتر از سال گذشته
در ادامه داوود قربانیان، یکی از کشاورزان پنبهکار تربت حیدریه در گفتگو با خبرنگار مهر، نرخ کنونی خرید وش پنبه را ناعادلانه و به زیان تولید کننده این محصول دانست و اظهار کرد: با ادامه این روند، دیگر این محصول را در سال زراعی آینده کشت نخواهند کرد.
کشاورز پنبهکار تربت حیدریه با اشاره به خرید وش پنبه تولید امسال به قیمت پایینتر از سال گذشته، است گفت: در حالی که همه خدمات و هزینههای تولید در یک سال گذشته افزایش یافته، خرید محصول به نرخی پایینتر از پارسال اجحاف در حق کشاورزان است.
وی بیان کرد: که پنبه محصولی نیست که بتوانند انبار کنند و در موعد نیاز بفروشند و مجبور هستند که محصول برداشت شده را بالا فاصله پاک کنند
قربانیان عنوان کرد: هزینه تولید پنبه بسیار بالاست به طوری که علاوه بر هزینه کارگر، قیمت سموم مورد استفاده در تولید این محصول به همراه کود و سایر هزینههای تولید نیز بسیار بالا رفته و دیگر کاشت پنبه مقرون به صرفه نیست.
کشاورز پنبهکار تربت حیدریه که امسال ۲۰ هکتار پنبه کاشته است، هزینه برداشت هر کیلوگرم پنبه را ۶۰۰ هزار ریال اعلام کرد و افزود: دلالان و خریداران وش پنبه منطقه، با وجود کیفیت مرغوب محصول برداشت شده، به بهانههای مختلف محصول را به قیمت پایینی میخرند.
وی اضافه کرد: امسال اعلام شد که محصول را قرار است هر کیلوگرم وش پنبه برداشت شده را به قیمت ۸۰۰ هزار ریال با افت قیمت مناسب ۱۰ تا ۱۵ درصد بخرند ولی هماکنون کارخانههای پنبهپاککنی، با احتساب افت قیمت، هر کیلوگرم پنبه را به قیمت ۶۰۰ هزار ریال میخرند.
قربانیان با اشاره به افزایش هر ساله هزینههای وجین تابستانه، آبیاری، سمپاشی، کوددهی، برداشت و حمل محصول برداشت شده گفت: قیمت فروش محصول برداشت شده تکافوی هزینهها را نمیدهد و خرجمان با دخلمان نمیخواند.
کشاورز پنبهکار تربت حیدریه با اشاره به کاهش دادن سطح زیر کشت مزارع پنبه خود به ۲۰ هکتار در پی بروز در فرایند قیمتگذاری و خرید محصول افزود: کارخانههای پنبهپاککنی وش پنبه برداشت شده امسال را حتی به قیمت پارسال هم خریداری نمیشود و به خاطر همین، با وجود فرا رسیدن زمان برداشت محصول، دست نگه داشتهام و پنبه رسیده، بر سر بوته در مزارع مانده است.
وی عنوان کرد: آبیاری از طریق استخر، منبع آب به غیر از استفاده از آب چاه است برای یک هکتار پنبه از آب استخر استفاده نمیشود.
قربانیان مهمترین مشکل را دلال بازی، عدم حمایت دولت، نبود اتحادیه پنبه کاران عنوان کرد و افزود: گرانی نهاده نهادههای کشاورزی است.
این کشاورز پنبه کار تاکید کرد: پنبه در خرداد ماه کاشته میشود و در آبان ماه و آذرماه برداشت میشود که در روستای ما با دو هزار هکتار زمین در ۱۰ روستا سطح زیر کشت پنبه به ۵۰ هکتار نمیرسد.
وی تاکید کرد: پنبه پاک نشده را به قیمت ۳۸ تا ۴۰ هزار تومان از کشاورز میخرند و این باعث ضرر و دلسردی کشاورز میشود.
کیفیت برداشت پنبه، علت پایین آمدن قیمت خرید محصول است
علی محمودی، مدیر یکی واحدهای پنبه کنی تربت حیدریه در گفتگو با خبرنگار مهر کیفیت پایین برداشت وش پنبه را علت اصلی پایین آمدن قیمت خرید محصول عنوان کرده و خواستار دقت کشاورزان در زمان برداشت محصول شدند و واحدهای پنبهپاککنی مدعی هستند که پنبه برداشت شده توسط کشاورزان حاوی برگ، خاشاک و پوسته غوزه بوده و از کیفیت لازم برخوردار نیست و در بسیاری از موارد پنبه تحویلی به کارخانهها بیش از ۲۵ درصد ناخالصی دارد.
مدیر یکی واحدهای پنبه کنی تربت حیدریه با اشاره به پایین بودن کیفیت محصول برداشت شده گفت: وش پنبه تحویل شده به کارخانه ما اغلب دارای خاشاک، برگ و پوسته غوزه (چاققانا) بوده و ناخالصی زیادی دارد.
وی این امر را موجب تعیین کیفیت پایین و افت در زمان تحویل محصول به کارخانه پنبهپاککنی عنوان کرد و افزود: کشاورزان هنگام برداشت محصول دقت لازم را ندارند و به همین علت ما مجبور هستیم که قیمتی پایین برای محصول تحویلی تعیین کنیم.
محمودی افزود: تحویل وش پنبه همراه با خاشاک و شاخ و برگ و بوته موجب میشود که تجهیزات کارخانههای پنبهپاککنی نتواند محصول را با کیفیت بالاتر پالایش کرده و به محلوج باکیفیت تبدیل کند.
مرتضی سیدی، یکی دیگر از کشاورزان پنبه کار تربت حیدریه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: وقتی کشاورز در شرایط تنش آبی و خشکسالی و افزایش سرسام آور هزینههای تولید، محصول مهمی همچون پنبه میکارد، انتظار دارد که دولت نیز حمایت کند ولی حمایت عملی مشاهده نمیشود.
کشاورز پنبه کار تربت حیدریه با اشاره به افزایش هزینههای تولید از جمله تهیه کود و سم، وجین کاری و برداشت محصول پنبه افزود: با وجود این هزینههای بالا، قیمت خرید محصول بسیار پایین است و همه پنبهکاران متضرر میشوند.
وی با انتقاد از بیتوجهی سازمان جهاد کشاورزی به مشکلات پنبهکاران بیان کرد: هر سال مسئولان جهاد کشاورزی ما را ترغیب به کاشت این محصول کرده و وعده حمایت میدهند ولی موقع برداشت محصول، همه آن وعدهها را فراموش میکنند.
بحران پنبه؛ نتیجه ضعف قیمتگذاری یا ساختار فرسوده تولید؟
تجربه پنبهکاران تربتحیدریه نشان میدهد که بحران امروز صرفاً نتیجه ضعف در قیمتگذاری نیست، بلکه مجموعهای از مشکلات ساختاری شامل نبود اتحادیه تخصصی، ناهماهنگی میان دستگاههای تصمیمگیر، گرانی نهادههای تولید و بیثباتی در سیاستهای حمایتی است. ادامه این روند میتواند پنبه را از چرخه تولید بسیاری از روستاهای خراسان رضوی حذف کند و به کاهش بیشتر تولید ملی بینجامد.
در سطح منطقه، ناکافی بودن زیرساختها برای برداشت مکانیزه، کوچک بودن قطعات زراعی، و نابرابری قدرت میان کشاورزان و کارخانههای پنبهپاککنی، همچون وزنهای سنگین بر دوش تولیدکنندگان قرار دارد. از سوی دیگر، اختلاف دیدگاه میان کشاورزان و کارخانهها درباره کیفیت وش و میزان ناخالصی محصول، به محلی برای تنشهای مداوم تبدیل شده و انگیزه تولید را بهشدت کاهش داده است.
آینده پنبه در خراسان رضوی و بهویژه تربتحیدریه، وابسته به تصمیماتی است که امروز باید گرفته شود؛ تصمیماتی از جنس تعیین قیمت عادلانه، اصلاح سیاستهای وارداتی، تقویت نظارت و آموزش، و ایجاد سازوکار حمایتی واقعی. اگر این مسیر تقویت نشود، محصولی که دههها «سفید طلایی» کشاورزی منطقه بود، به سرعت جای خود را به محصولات پُرسود اما کمهویتتر خواهد داد و زنجیره تولید ملی پنبه بیش از پیش به واردات متکی خواهد شد.
کد خبر 6681737
-
واردات نخ تولید کنندگان پنبه را نگران می کند/ خراسان رضوی رتبه اول تولید پنبه در کشور
-
اجرای طرح مدیریت جامع مزارع پنبه در خراسان رضوی
-
پیش بینی برداشت ۷۴ هزار تن سیب زمینی در بخش «رخ» تربت حیدریه
-
85 درصد سهم اشتغال خراسان رضوی در بخش کشاورزی است
-
نگاهداری: «اعتماد عمومی» تنها دارایی غیرقابل مصادره و بینظیر است
-
بیش از ۴۰۰۰ نفر عضو شوراهای اسلامی شهر و روستا در لرستان میشوند
-
پیروزی در جنگ ۱۲روزه نتیجه فرهنگ بسیجی و اتحاد ملت ایران بود
-
آمریکا به دنبال مذاکره نیست و من کسی نیستم که به دیکته دیگران گوش کنم
-
ریچارد گر معتقد است مستند دالایی لاما کیفیت درمانی دارد
-
شیبانی: هجوم ملخ ها در خراسان رضوی تحت کنترل است
-
از حواشی بازیگران تا ناهماهنگی شعار و عمل
-
فروپاشی خاموشِ سفید طلایی؛ چرا پنبهکاری در خراسان رضوی صرفه ندارد؟
-
عباس نسب: شبکهسازی هدف اصلی هیئات مذهبی است
-
یوسفی: ۲ واحد نانوایی متخلف دهلران به تعزیرات معرفی شد
-
هشدار تخریب محصولات کشاورزی در ۲۴ استان؛ بارشها از شنبه تمام میشود
-
گذار به تجارت دادهمحور؛ اطلس تجارت ایران
-
اهل تهران بود، اما «ده شلمرود» را به همه معرفی کرد
-
آغاز فعالیت سامانه جدید بارشی از شب گذشته
-
هتلهای سبز؛ شانس دوباره اصفهان برای رقابت در گردشگری جهانی
-
نقشه آمریکا و جولانی برای منفجر کردن یک بمب ساعتی در عراق
-
هواشناسی اردبیل:وزش باد تند و شدید در اردبیل پیشبینی میشود
-
بارش باران در محورهای آذربایجان غربی؛۸ جاده مه آلود شد
-
دیدار محرمانه آمریکا، اسرائیل و قطر در نیویورک برای بررسی احیای روابط
-
جزئیات دکتری پژوهش محور مراکز تحقیقاتی علوم پزشکی؛ اعلام ظرفیت پذیرش
-
روزنامههای ورزشی دوشنبه ۱۷ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای اقتصادی دوشنبه ۱۷ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای صبح دوشنبه ۱۷ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای ورزشی یکشنبه ۱۶ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای اقتصادی یکشنبه ۱۶ آذر ۱۴۰۴
- استعلام شرکت با کد ملی
- آلپاری
- تبلیغات گوگل ادز
- فروش خودرو کارکرده
- خرید دستگاه تصفیه آب
- تبلیغ در گوگل
- چاپ کارت ویزیت
- سرور اچ پی
- تور شفق قطبی اقساطی
- خرید دام زنده
- طراحی سایت تابان شهر
- گل افزون
- خرید هاست
- هلدینگ پارسه
- مهرینو
- تهران تایمز
- روزنامه آگاه
نظرات کاربران